Warsztaty medycyny narracyjnej -Doskonalące - Śląska Izba Lekarska

Prowadzący szkolenie: lek. Hubert Syzdek, mgr Mateusz K. Potoniec

Termin szkolenia: 22.05.2024 r. godz. 18:30 - 20:00

O medycynie narracyjnej można mówić jako o metodzie praktyki klinicznej, która podkreśla istotność relacji zawiązujących się w obszarze medycyny oraz znaczenie opowieści powstających w jej kontekście.

Jest próbą krytycznej odpowiedzi na współczesne standardy organizowania opieki zdrowotnej. Wskazuje między innymi na potrzebę stwarzania warunków pracy, w których jest czas i miejsce na uważny kontakt klinicystów z pacjentami, oraz systemowego przygotowywania i wspierania pracowników opieki zdrowotnej w wykonywaniu pracy, która poza wymiarem intelektualnym i technicznym angażuje również wymiar emocjonalny i społeczno-kultorowy. Głównym założeniem narracyjnej praktyki klinicznej jest udoskonalenie medycyny opartej na faktach poprzez odniesienie do nauk humanistycznych oraz praktyk kreatywnych. Dzięki niej pracownicy opieki zdrowotnej mogą wypracować odpowiedni dla swojej osobistej dynamiki zestaw narzędzi wspomagających uważne prowadzenie procesu diagnostyczno-terapeutycznego. Medycyna narracyjna umożliwia rozpoznawanie znaczących elementów tego procesu oraz postępowanie zgodnie z celem określonym wspólnie przez klinicystę i pacjenta.

Jednym z podstawowych narzędzi wykorzystywanych w medycynie narracyjnej są sesje narracyjne, które stwarzają przestrzeń dla wspólnego doświadczania różnych aspektów relacyjności i emocjonalności poprzez różnorodne teksty kultury (literackie, muzyczne, filmowe etc.). Dzięki temu uczestnicy sesji rozwijają umiejętność uważnego słuchania i otwartego odpowiadania na nierzadko skomplikowane opowieści, z jakimi spotykają się w codziennej pracy. Trening narracyjny sprawia, że nawet w bardzo ograniczonych czasowo i systemowo warunkach pracy możliwe jest zachowanie postawy otwartej i uważnej na pacjentów. Sesja jest swego rodzaju symulacją procesów relacyjnych zachodzących  w czasie spotkania klinicznego. Umożliwia zadawanie pytań, na przykład:

• Kim jestem w relacji z pacjentem?
• Jaki wpływ na proces leczenia ma historia pacjenta i moja własna?
• W jaki sposób doświadczam inności i obcości pacjenta?
• Jak radzę sobie z niepewnością i chwilami bezradności?
• Co dzieje się ze mną, kiedy zmagam się z niejednoznacznością?
• Jak odnajduję się wśród współpracowników, pomiędzy różnymi perspektywami?
• Jak odbieram opowieść pacjenta o jego doświadczeniu chorowania i zdrowienia?
• Czy odmienne ciało zawsze oznacza chore ciało?
• Czego oczekuję od siebie i swojej pracy?
• Jak tożsamość zawodowa wpływa na to kim jestem poza pracą?

Takie zapośredniczone doświadczenie rozwija świadomość tego, co wydarza się w szerokim kontekście spotkania z pacjentem, oraz umiejętność stosowania języka wzajemnie zrozumiałego w danej relacji. Otwiera zarówno na osobistą, jak i grupową/zespołową eksplorację wielowymiarowości medycyny i praktyki klinicznej, przyczyniając się do zwiększenia poczucia adekwatności i satysfakcji z wykonywanej pracy oraz zapobiegania konfliktom i wypaleniu zawodowemu.

Zasady (współ)uczestnictwa w sesjach narracyjnych

• Sesja narracyjna jest przestrzenią szczególnego – osobistego i wspólnego – kontaktu z tekstami kultury. Właściwym celem pracy w jej obrębie jest uważne doświadczenie oraz twórcza eksploracja własnej relacji z tekstem oraz, poprzez tekst, relacji z sobą oraz innymi członkami grupy.
• Przestrzeń ta pozostaje otwarta i nieoceniająca wobec uczuć oraz przemyśleń, które pojawiają się w wyniku zaproponowanej lektury. Jeśli chcesz, możesz swobodnie podzielić się z grupą tym, co w kontekście tego spotkania obecnie i autentycznie czujesz i myślisz lub zachować to przeżycie wyłącznie dla siebie. W miarę możliwości wypowiadaj się z własnej pozycji i perspektywy, kiedy odpowiadasz na świadectwo kogoś innego. Staraj się nie oceniać i nie wartościować cudzej wypowiedzi.
• Nie ma złych i dobrych odpowiedzi. Sesje narracyjne pozwalają doświadczyć tekstu i swoich reakcji na niego takich, jakimi są w twojej wyobraźni i twoim aktualnym przeżyciu. Uczestnictwo w pracy grupy nie wymaga teoretycznego przygotowania.
• W trakcie spotkania możesz doświadczyć różnych emocji. Rozpoznaj swoją gotowość do pracy z nimi, a jeśli jesteś dziś w słabej kondycji zastanów się, czy nie zrezygnować z dzisiejszej sesji.
• Sesje narracyjne nie mają wymiaru terapeutycznego, nie służą bezpośrednio uzyskaniu pomocy psychologicznej oraz wsparcia w kryzysie.
• Zależy nam na stwarzaniu bezpiecznych warunków do pracy, dlatego gdyby pojawiły się jakieś niepokojące bądź krzywdzące odczucia, prosimy, jeżeli uznasz to za odpowiednie, aby poinformować o tym osoby prowadzące sesje.
• Pamiętaj o odpowiednim przygotowaniu do około 90-minutowej pracy w sali, tak aby nie było konieczności jej opuszczenia. W miarę możliwości nie spożywaj żadnych posiłków w czasie sesji – butelka wody powinna wystarczyć.
• W trakcie sesji zwracamy się do siebie nawzajem po imieniu. Poczucie równości przybliży nas do tekstu. Po zakończeniu sesji powrócimy do codziennych form zwrotu.
• Obowiązuje nas wszystkich poufność. Po zakończeniu sesji nie nawiązuj do czyichś intymnych i prywatnych treści w rozmowach z innymi.
• Częścią pracy w obrębie danej sesji jest superwizja odbywana przez prowadzących po zakończeniu każdej grupy. Materiał superwizyjny może zostać wykorzystany w celu dodatkowych konsultacji lub pracy teoretycznej. Materiał wykorzystany do opracowania będzie w pełni anonimizowany, czyli pozbawiony elementów umożliwiających identyfikację uczestnika oraz tych zastrzeżonych przez daną osobę.